Barandiaranek bildutako bi ipuin 'Cuentos de Iberia' liburuan
J
ose Miguel Barandiaranek bildu zituen bi ipuin kaleratu ditu Valentziako L'Encobert argitaletxeak Cuentos de Iberia (2018) liburuan. Lamiak eta Hiru anaiak dira bi testuak, 1966an eta 1957an Eusko Folklore Urtekarian argitaratuak, hurrenez hurren.
Hizkuntza aniztasuna da nagusi Cuentos de Iberia argitalpenean. Izan ere, liburuan hainbat hizkuntzatako istorioak jasotzen dira, euskaraz eta gaztelaniaz gainera, galegoz, portugesez, asturiarrez, llionesez, extremadurarrez, araneraz, aragoieraz, katalanez, valentziarrez, balearrez, tabarkineraz eta romaniz idatzita dauden ipuinek osatzen dute liburua.
Barandiaranek bildutako kontakizun biak Rosalía de Castro, Leopoldo Alas Clarin edo Federiko García Lorca gisako autoreen beste ipuinekin batera publikatu dira. Liburuko aurreneko orrietan irakur daitekeen bezala, "edozein zatiketa politiko, kultural eta historikoen gainetik ipuinek ama-hitzkuntza komun eskaintzen diote orokorrean jendarteari".
Euskal Herrian diren mugaz gaindiko jai-errituak ikertuko ditu Barandiaran Bekak 2019an
Euskal Herrian diren mugaz gaindiko jai-errituak; hori izan da Jose Antonio Peralesek 2019ko Barandiaran Ikerketa Bekara aurkeztutako proiektua eta horixe saritu du epaimahaiak. Hala ebatzi zuen 2018ko abenduaren 26an epaimahaia osatzen zuten kideek. Nafarroako Unibertsitate Publikoan Gizarte eta Kultura Antropologia irakaslea denak 2019an zehar burutu beharko du ikerketa.
Guztira sei proposamen jaso zituen Jose Miguel de Barandiaran Fundazioak eta epaimahaiak guztiak aztertu ostean, honako irizpideengatik esleitu zion, besteak beste, beka Peralesi: “Jasotako proiektuei dagokienez, oso ikerketa gai ezberdinak proposatu dira deialdi honetan. Hautaketa egitean, gai aldetik interesgarria iruditu zaigu, eta aurkeztutako proposamena oso argi azalduta eta garatuta dago. Bere curriculumari begiratuz, gertutik ezagutzen duen gaia dela ikusi dugu eta horrek bermea ematen dio lana txukun ikertzeko”.
Jose Antonio Perales. 2019ko Barandiaran Bekaren irabazlea
2019an garatu beharko duzu proiektua. Zein da helburu nagusia?
Batez ere mendebaldeko Pirinioetako mugaldeko ondare immaterial aberatsa hobeto ezagutzen laguntzea bilatzen du ikerketa honek. Antzeztoki edo leit motiv gisa nazioarteko banalerroa duten jai-erritu multzo baten ikerketa egitea da nire asmoa. Mugaren bi aldeetako biztanleen parte hartzea ezaugarri duten festak dira. Horietariko batzuk oso ezagunak dira – Hiru behin zerga kasu- eta beste batzuk askoz ezezagunagoak dira, Mugen Festa, adibidez.
Nola garatuko duzu zure lana?
Bekaren deialdiak zioen bezalaxe, ikerketa etnologikoa egingo dut. Hautatutako festa adierazleen behaketa sistematikoa egingo da, eta jai bakoitzari lotutako zenbait ordezkari eta kolaboratzaile elkarrizketatuko dira. Gainera, argazkiak atera eta artxiboen zein liburutegietako kontsultan oinarritutako lan paralelo bat burutuko da, dagoeneko gaiaren inguruan argitaratu direnak jasotzeko xedez.
Zer adierazten du 2019ko Barandiaran Beka irabazteak?
Ohore handia da horren etnologo ospetsuaren izena daraman beka jasotzea. Horrez gainera, aurrez beka honen jasotzaile izan diren eta nik miresten ditudan pertsonen zerrendaren parte izatera igarotzea harrotasun bat da. Eta zalantzarik gabe duela denbora batetik hona ikertzen dihardudan lan-lerroari oxigenoa emango dio: Euskal Herriarekin bat egiten duen mendebaleko Pirinio zonalde honetako kultura espresiboaren ikerketari.
Jose Antonio Peralesen Curriculuma
Antropologia ikasleak Sara Etxean
Azaroaren 19an Donostiako Antropologia fakultateko 3.mailako ikasle talde bat Ataunen izan zen. Museoa bisitatu ostean Barandiaran bizi izan zen Sara Etxeraino bertaratu ziren eta hala, Euskal Herrian zein Europa mailan erreferente izan zen Ataundarrak buruz gehiago ikasi zuten.
Barandiaranen gaineko marrazkiei buruz Goienan
Azaroaren 27an Goienako Hemen Debagoiena telebista saioan aritu zen Jose Miguel de Barandiaran Fundazioko idazkari tekniko Zuriñe Velez de Mendizabal. Heleburua, 1,2,3 Barandiaran egitasmoa ezagutzera ematea.
Jose Miguel Barandiaran marrazki bizidun bilakatuta
Jose Miguel de Barandiaran Fundazioak HEZIMUBIrekin batera garatu du ‘1,2,3… Barandiaran’ egitasmoa. Bost bideo laburrez osatuta dago proiektua eta ataundarraren bizitzako hainbat gorabehera kontatzen dira bertan. Azaroaren 5ean aurkezpena eginda, asmoa hilean behin bideo berri bat sareratzea izango da.
Marrazki bizidun forman datorkigu Barandiaran oraingoan. Gaztaroan hasita - antropologia eta etnografiarako bere zaletasuna azaleratu zenean- erbestera arteko kontakizuna egiten da ekoiztutako bideoetan zehar.
Fundazioak argi dauka: modu erakargarri eta freskoan Euskal Herrian zein atzerrian erreferente izan zen gipuzkoarraren irudia gaur egunera ekartzea funtsezkoa da haren izena eta izana mantentzeko. “HEZIMUBItik lan ederra egin dute, Barandiaranen bizitzako hainbat momentu modu erraz batean ezagutzeko aukera ematen dute bideo hauek. Proiekturako propio sortutako irudi zein musikak eta Jon Aizpurua kazetariaren lokuzioak harrapatu egiten du ikuslea hasieratik”.